گنبد سلطانیه
گنبد سلطانیه در بخش مرکزی سلطانیه در کشور ایران قرار دارد.
آنچه باید بدانید
[ویرایش]این گنبد در 42 کیلومتری جنوب شرقی زنجان و درشهر سلطانیه واقع شده است.
این گنبد بزرگترین گنبد آجری جهان و مقبرهٔ اولجایتواست که نام خود را به سلطان محمد خدابنده تغییر داد و از آثار مهم دوره ایاخانان به حساب می آید.
این بنا مسجدی است بسیار زیبا از حیث معماری و تزیین و بزرگی در دنیا مشهور است. گنبد مزبور در پنج فرسخی سمت شرقی شهر زنجان در داخل باروی شهر قدیم سلطانیه قرار گرفته و بنایی است هشت ضلعی که طول هر ضلع آن ۸۰ گز است. هشت مناره نیز در اطراف گنبد دارد. و قدیمی‌ترین گنبد دوپوش موجود در ایران است. رنگ گنبد آبی است. بر روی این اضلاع گنبد بلندی قرار گرفته که ارتفاع آنرا ۱۲۰ گز نوشته‌اند. در قسمت بالایی آن ساختمان دور تا دور اطاقها و غرفه‌ها ساخته‌اند. خود گنبد از کاشی‌های فیروزه‌ای رنگ پوشیده و سقف داخل اطاقهای بالا با گچ‌بری‌های و آجرهای رنگارنگ تزیین یافته‌است. در حاشیه طاقها آیات قرآنی واسماالله با خط جلی نوشته شده‌است. حکاکی‌هایی در آجرهای دیوارها و سقف‌های رنگین بنا نیز دیده می‌شود.
ساخت این گنبد در سال ۷۰۲ هجری قمری به دستور الجایتو در شهر سلطانیه، پایتخت آن زمان
بنای عظیم گنبد سلطانیه که بعد از کلیسای سانتا ماریا دلفیروی فلورانس و ایاصوفیه در ترکیه عظیم ترین گنبد تاریخی جهان بشمار می آید در این استان قرار دارد.
گنبد سلطانیه که سالانه شمار زیادی از گردشگران داخلی و خارجی را به خود جلب می کند و اولین گنبد آجری جهان و یکی از باشکوه ترین بناهای عظیم اسلامی محسوب می شود، در دوران حکومت سلطان محمد خدابنده ظرف مدت 9 سال از 704 تا 713 هجری قمری ساخته شده است.
