شهر ایج از لحاظ تاریخ و تمدن قدمتی بیش از چهار هزار سال دارد و این شهر دارای جاذبه های گردشگری فراوانی است. شهر ایج هوایی معتدل کوهستانی دارد و وجود چشمه های پر آب و دائمی مکانی تفریحی برای دوستداران طبیعت فراهم نموده است. قرار گرفتن یک رودخانه دائمی در نزدیکی این شهر به نام رودخانه رودبال و سدی که بر روی این رودخانه زده شده است محیطی بسیار شاد را برای گردشگرانی که عاشق ماهیگیری و دیدن منظره (دریاچه ی پشت سد) و عکس گرفتن هستند فراهم آورده است.
شهر زیبای ایج به دلایل مختلف از وجود جهانگردان کمتر استفاده نموده است و به همین خاطر تمام نقاط فرهنگی و باستانی آن به صورت بکر و دست نخورده مانده است مثال چهار طاقی ایج که از دوره ی ساسانیان تا کنون سالم و بدون هیچ گونه تخریبی سرپا ایستاده است. در مورد شهر ایج از نظر تاریخی و جاذبه های تفریحی آن نیز که بگذریم به بُعد مذهبی آن می رسیم که با وجود مسجد سنگی و مسجد دارالامان و مسجد جامع که نمادهای چند هزار ساله با خود دارند توجه هر مسافری را به سمت خود جلب می کند قرار گرفتن دو امامزاده در ابتدای شهر و انتهای شهر نیز محلی برای عاشقان اهل بیت و مکانی تفریحی و اماکنی برای اسکان مسافران می باشد و در تمام روزها و در بیست و چهار ساعته درب این دو بقعه مبارکه بر روی زائران باز است و محل استراحت و خواب نیز بدون هیچگونه هزینه ای فراهم آورده اند و در آخر هم می توانید خون گرمی مردم و مهمان نوازیهای مردم شهر ایج را برای یک عمر با خود سوغات ببرید.
شهر زیبای ایج دارای اماکنی بکر و دست نخورده است که با دبدن هر کدام از این مکان ها بسیار لذت بخش خواهد بود .شهر ایج با وجود این همه ذخایر فرهنگی تا کنون مورد بی لطفی مسئولین قرار گرفته است مثلا در مورد چهل برکه ساخته شده دقیقا همانند قلعه الموت قزوین با این تفاوت که الموت تخریب شده ولی چهل برکه هنوز سالم است ببینید برای الموت چکارها کرده اند و برای چهل برکه حتی توجه به آن هم نمی کنند .ایج شاید به خاطر همین بی توجهی‌ها که نسبت به تاریخ و فرهنگ آن شده تا کنون بکر و دست نخورده مانده است و همین جای شکرش باقی ست. سر ستونهایی همانند تخت جمشید که در موزه هفت تنان شیراز است سندی بر این ادعا است.
فاصله این شهر تا شیراز ۲۱۰ کیلومتر است؛ و از سه راه زمینی می‌توان به شهر ایج ورود پیدا کرد:
از طریق راه مواصلاتی ایج -استهبان که ۳۶ کیلومتر می‌باشد. این راه کوهستانی است و دارای گردنه‌های پر پیچ و خم زیادی است ولی برای مسافران بسیار مفرح و چشم نواز خواهد بود.
از طریق راه مواصلاتی ایج -ششده و قره بلاغ که مسیر این راه هموار و مسطح می‌باشد. حدود ۱۵کیلومتر تا شهر بعدی ششده یا قره بلاغ فاصله دارد.
از طریق راه مواصلاتی ایج-داراب که ۴۵ کیلومتر تا داراب فاصله دارد و سد رودبال ایج در این مسیر قرار دارد.
فقط برای ورود به شهر ایج همین سه راه مواصلاتی وجود دارد و علت کمی راه‌ها کوهستانی بودن این شهر است.
با ورود به شهر ایج به دلیل کوچکی شهر از سمت ورودی داراب و ششده و قره بلاغ ابتدا بلوار خلیج فارس و فلکه ی بسیج ابتدای ورود به شهر است که با مسافت یک کیلو متری به فلکه وسط شهر خواهید رسید و دارای سه خیابان اصلی امام حسین و خیابان شهدا و خیابان کشاورز و کل شهر سه خیابان فرعی به نام های خیابان معرفت و خیابان قاضی عضد و خیابان بهداری .
از سمت استهبان اگر خواستید وارد شهر شوید ابتدا به امامزاده سید اولیاء که محل تفریحی و ملکوتی است خواهید رسید و شما در خیابان شهدا هستید و با پیمودن اندکی به فلکه میان شهر می رسید.
دو سرو بلند قامت و کهنسال از هر گوشه ایی از شهر که نگاه کنید دیده می شود که هر مسافر و مهمانی برای دیدن آن به مسجد جامع شهر فرامی‌خواند.
می توان گفت شهر ایج از لحاظ آثار دیدنی و جاذبه های گردشگری و فرهنگ و تمدن چند هزار ساله در سطح ایران جزو برترین‌هاست. از جمله روستاهای نزدیک به شهر ایج می‌توان به ۱-درب امامزاده ۲- ایگ ۳- چاه دراز ۴-ملک حسینی ۵- انجیرک ۶-درب قلعه ۷-دهوییه ۸- باغشاد ۹-برات آباد ۱۰-انجیرک کوچک اشاره کرد. روستای درب امامزاده مقصد بعدی هر مسافر می باشد که این روستا در قسمت شمال شرقی شهر ایج با فاصله ده کیلومتری این شهر قرار دارد .
ایوان سنگی از دورهٔ هخامنش یک بنای تاریخی و باستانی است که مطابقت آن با کوه بیستون است؛ و مکانی تفریحی با عبور آب چشمه دائمی. این مسجد در قسمت شمال غربی شهر ایج و در دره‌ای به نام بُدرِه واقع شده است.
چهار طاقی از دورهٔ ساسانیان به جا مانده و بعد از گذشت این همه سال هنوز سالم است و مکانی تفریحی که این بنا با مسجد سنگی در کنار هم هستند. از مهمترین قسمت این چهار طاقی می‌توان به ساختن ساعت آفتابی در سقف این بنا در حدود ۳۵۰۰ سال قبل با یک نوع ساخت عجیب آن را ساخته‌اند می‌باشد.
قلعه دارالامان که بنا به نوشته تاریخ قلعه‌ای بوده است که دست یافتن به آن بسیار مشکل بوده است و امروز مکانی که گود بنگو نام دارد جایگاه این قلعه می دانند که با دیوارهای سنگی دور تا دور آن محصور شده است و به جز تپه هایی از خاک چیزی باقی نمانده است .
تحت بهمن
تخت بهمن مکانی تاریخی است که با وجود آنکه کاملا تخریب گشته ولی آثاری چون برکه سنگی که دور تا دور آن را با خط کوفی حکاکی کرده اند به جا مانده است. تخت بهمن جایگاه شاهی است ////روی سنگش نقشی از چند ماهی است ---------از تخریب های تخت بهمن فقط به همین برکه که کاملا سالم مانده می توان اشاره داشت.
قلعه دختر یکی دیگر از سازه های دست بشر در عهد باستان است هر چند که شباهتی به قلعه نداشته ولی به زبان محاوره ایی آن را قلعه دختر نامیده اند .مهم بنای تاریخی و باستانی است که هنوز بعد از گذشت چند هزار سال سالم و بدون تخریب مانده است.
قلعه ایج یکی از مکان های دیدنی ایج به شمار می‌آید که هنوز کاوش های باستان شناسی بر روی آن صورت نگرفته است ولی آثار به جا مانده از آن حاوی این حکایت است که زمانی این منطقه دارای قدرت نظامی و سیاسی بوده است.
آسیاب‌های آبی دیگر اثرهایی است که از زمان هخامنشیان گرفته تا ساسانیان و تا عهد شبانکاره و دوره پهلوی از آنها ذاستفاده می شده است .از این آسیاب ها فقط کار آرد کردن غلات مورد استفاده قرار نی دادند بلکه برای ساختن تجهیزات نظامی از قبیل شمشیر و کمان و نیزه و سپر نیز به همراه آنها درست می کردند .
آبشارهای زیبایی که در ایج فصلی می باشند و یکی از زیبا ترین صحنه ها را خلق می کنند .مانند آبشار کوه لای ترو که چندین شاخه دارد و هر کدام از دیگری زیبا تر و یا آبشار رگ زنجیرو در مسیر ایج انجیرک . یا آبشار رگ کرباس نزدیک کوه بش ایج و آبشار چهل برکه و کوه قبله و دهنه گل آقا و کوه بش از جمله این زیبایی های دیدنی طبیعت می باشد .
کوه لای ترو یا همان درهٔ تندیس‌ها محل است در جنوب شهر ایج که طبیعتی بسیار دیدنی دارد و از آثار تاریخی بسیاری بهره برده است و به دلیل کثرت مجسمه های سنگی آن به دره ی تندیس ها شهرت گرفته است. جایی بکر و زیبا با استخرهای دیدنی و دست ساز برکه های ساروجی و سنگی متعدد و پله هایی از جنس کوه به وفور دیده می شود.
چشمه بدره یکی از تفرجگاهای شهر ایج به شمار می رود این چشمه دائمی که دارای آب در حد مقطر دارد و آب آن به قدری سرد است که نمی توان دست خود را برای چند لحظه در آن نگه داشت .این آب از دل کوه بیرون می آید و سراسر جوی هدایت آب تا باغ های اناری وسعتی در حد چندین کیلومتر محلی برای استراحت و تفریح مهیا شده است و مسافران برای استفاده از این تفرجگاه برای هر مقدار از زمان هیچ گونه هزینه ای پرداخت نمی کنند و این تفرجگاه کاملا مجانی است و مسافران می توانند از فضای دل انگیز آن استفاده نمایند .
سد رودبال ایج
سد رودبال مکانی تفریحی است که در 15 کیلومتری شهر ایج قرار دارد و این سد آبی برای تامین آب شرب چند شهر به مرکزیت شهر ایج و از تصفیخانه شهر ایج قرار است آب شهرهای دیگر نیز تامین کند .سد رودبال ایج از کوه های منطقه ایج سرچشمه می گیرد و بخشی از آب آن از منطقه سیرجان در استان کرمان سرچشمه گرفته است و سراسر این رودخانه در منطقه شهر ایج است .
دریاچه و رود خانه و دیدن آبزیانی چون ماهی و خرچنگ و .. از جمله دیدنی ها است و روستا و باغ هایی که زیر آب رفته و منظره زیبایی را خلق نموده قابل روئیت است .
رودخانه دائمی رودبال یکی از مناطق خوش آب و هوای این شهر به حساب می آید و به دلیل مسیر پر پیچ و خم رودخانه و مناطق گردشگری و زیبا را خلق نموده است .رودخانه ایی که از کنار چند روستا عبور کرده و به پشت سد رودبال آرام می گیرد .
شهر ایج از لحاظ مکان‌های تاریخی یکی از شهرهایی است که از لحاظ آثار و تمدن می‌توان از ده شهر تاریخی ایران نام برد. نام این مکان‌ها به اختصار ذکر می‌نماییم.
۱-ایوان سنگی =مسجد سنگی. این بنا همانند بنای طاق کسری در کرمانشاه است فقط یک تفاوت دیده می‌شود که طاق ایج سالم است و هنوز نیاز به ترمیم پیدا نکرده است.
۲-چهار طاقی =بنای بسیار زیبا و شکفت انگیز که در چهار هزار سال قبل ساخته شده و تا کنون حتی یک سنگ آن نیز فرو نریخته است و سالم سالم است.
۳-آسیاب آبی و بادی =آسیاب‌های متعددی در مسیر آب چشمه‌های بدره، بنو، براق، و آسیاب بادی در مسیر ایج -قره بلاغ معروف به آسیاب کر
۴-جوی‌های ساروجی =کیلومترها جوی انتقال آب به وسیله ساروج و سنگ ساخته‌اند و به جا مانده.
۵-قلعه‌های مختلفی چون قلعه دار الامان، قلعه دختر، قلعه اسپید، قلعه دختر لای ترو، قلعه گود قلعه و چندین قله دیگر
۸-محراب‌های متعددی به جا مانده از چند هزار سال پیش
۹-شیشه گری در شهر ایج
۱۰-آثار و علائم فرهنگ و تمدن مانند جوغن‌ها به اندازه بیشمار در ایج دیده می‌شود.
این ده مورد تنها بخشی از صدها آثار و علائم فرهنگ و تمدن گذشتگان بوده است و بسیار جاهایی چون چهل برکه و چهار برکه و برکه‌ها و قبرستان‌های آن زمان و ... که با سفر به ایج خودتان مشاهده خواهید نمود.
چشم انداز های زیبای ایج:از هر طرف که وارد شهر ایج شوید شما با دیدن باغ های سر سبز ایج در مرحله اول پی خواهید بر د که این منطقه از چشمه های دائمی فراوانی بهره می گیرد .درست است ایج با داشتن سه چشمه ی مهم و دائمی به نام های (بُدرِه )و (بِنوُ)و (بُراق)شریان حیاتی این باغ ها می باشند باغ هایی که بیشترین محصول آنها انار می باشد و در کنار انار که میوه اصلی است درختانی نظیر بادام و گردو تاک و خرمالو و شلیل و ازگیل و آلوچه و زردالو و ... نیز دیده می شوند که امروزه می توان به انجیر نیز اشاره نمود که کم کم خود را تا جایگاه دوم محصولات ایج بالا کشیده است .البته محصول اصلی بعد از انار بر انجیر است که میوه آن خوردنی نیست و گاهی قیمت آن به کیلوینزدیک به 500 هزار تومان هم می رسد که مخصوص گرده افشانی درخت انجیر به کار می رود و هر درخت انجیر نیاز مبرم به این میوه دارد تا به انجیر تبدیل گردد و به بازار های ایران و جهان صادر شوند .محصول بر انجیر را فقط مشتریانش از شهر استهبان و خود شهر ایج می باشد و دیگر به جاهای دیگر فرستاده نمی شود .[ویرایش]
از سوغات مهم شهر ایج نخست باید به انار پرداخت، میوه ایی که بسیار خوشمزه و مقوی است. درخت انار یکی از مهمترین پوشش‌های گیاهی این منطقه محسوب می‌شود و باغات انار دور تا دور این شهر را چون حصاری در بر گرفته‌اند. این درخت با آب و هوای این منطقه بسیار سازگار بوده به نوعی که شغل اکثر مردم را به خود وابسته نموده است.
درخت انار در این شهر به چند نمونه دیده می‌شود که:
نخست انار قلتون (رباب)
انار قلتون از پوستی ضخیم بهره برده است که برای حمل و صادرات ضربه کمتری به دانه‌های انار وارد می‌شود و تقریباً اناری سالم به دست مصرف کننده می‌رسد که امروزه بیشر باغداران به پرورش این نوع درخت مبادرت می‌ورزند.
دوم انار فارق (کدرو)
انار فارق یکی از خوشمزه ترین انار این شهر به حساب می‌آید و به سبب پوست نازک این انار بیشتر مورد پسند مشتریان ایران زمین بوده است و باغات قدیمی ایج بیشتر این گونه درختی را پرورش داده بودند که در کتاب‌های تاریخی همچو سفر نامه ناصری و مجمع الانساب و تاریخ وصاف به این موضوع اشاره نموده‌اند.
در این شهر بهترین انار فارق به زبان محلی چهار گل یا چهار گلو گفته می‌شود که تعداد تاج‌های روی انار به عدد چهار برسند و نام دیگر آن گلو تنگ یا گلو مُرک نیز گفته می‌شود که خوشمزه ترین انار دنیا را می‌توان به این گونه انا ر اشاره کرد که در هر درخت انار شاید فقط چند انار به این شکلاز خود نشان دهد.
سوم انار شیرین:
انار شیرین در این شهر به اندازه مصرف خانوار هر باغ دار کاشته شده است و مردم این شهر برای فروش این انار باغی را زیر کشت این درخت نبرده اندمگر به اندازهٔ انگشت شمار. این گونه انار به سه صورت دیده می‌شود ۱-دون قرمز ۲-دون سقید ۳-بی هسته که از همه مهمتر بی هسته و از نوه دان سفید نیز که شهبار گویند نیز بیشتر مورد توجه خریداران قرار می‌گیرد . .
چهارم انار عروس:
این گونه انار نیز همانند انار شیرین هر باغدار به میزان مصرف خانوار خود کاشته و پرورش داده است.
پنجم انار کلمی (پوست سفید)
این انار نیز همانند انار دو نمونه قبل است و باغداران یا آنها را کاملاً از زمین بیرون آورده‌اند یا به درخت انار قلتون پیوند زده‌اند.
ششم انار رَمی
این انار نیز به تعداد معدودی کاشته شده که به دو نمونه رمی فارق و رمی قلتون دیده می‌شد که سرنوشت این گونه انارها به سرگذشت انار کلمی دچار گشته است.
هفتم انار سیاه
انار سیاه بیشتر جنبه دارویی داشته و به مقدار محدودی در این منطقه به چشم می‌خورد.
و از مهمترین محصولات انار می‌توان به رب انار اشاره کرد که از مرغوب ترین نوع رب محسوب می‌شود، به خصوص اگر دسته و جوغنی باشد یعنی دانه‌های انار را با دسته و جوغن کوبیده شوند و آب و مغز هسته انار باهم به رب تبدیل گردد که یکی از شاهکارهای زنان این منطقه برای فراهم آوردن چنین ربی بدست آورده‌اند .
در ایج برای استراحت مسافران دو نقطه و استراحت گاه وجود دارد:
۱- استراحتگاه امامزاده سید اولیاء که در ورودی شهر از سمت ایج - استهبان قرار دارد و به طور شبانه روز و در بیست و چهارساعته در تمام روزها ی هفته آمادهٔ پذیرایی از مهمان‌ها می‌باشد و تمام امکانات آن از قبیل اتاق برای استراحت، چای و امکانات آشپزخانه‌ای و اینترنت به صورت مجانی است و از کسی هزینه‌ای دریافت نمی‌کنند.
۲- استراحتگاه و محل آسایش مسافران در محل اقامتگاه باغ دراز که با سرویس دهی و امکانات فراوان در کنار آب چشمه بدره با یک فضای زیبا و چشم‌نواز می‌باشد که مسافران بابت اقامت در آنجا هزینه‌های این اقامتگاه دریافت می‌شود.
ارتباطات در ایج از وضع نسبتاً خوبی برخوردار است و از نظر خطوط تلفن ثابت و همراه و اینترنت نسبت به سال‌های قبل رشد چشم‌گیری داشته است به طوری که تمام نقاط ایج آنتن‌دهی خط‌های همراه به خوبی انجام می‌گیرد و مشکلی ندارد. اینترنت نیز در سطح بالایی برخوردار است و اینترنت از نسل چهارم است.
شهر ایج از لحاظ مکان‌های تاریخی یکی از شهرهایی است که از لحاظ آثار و تمدن می‌توان از ده شهر تاریخی ایران نام برد. نام این مکان‌ها به اختصار ذکر می‌نماییم.
